فصل ترافیک تهران چه زمانی به پایان می‌رسد؟
هر موضوعی بالاخره فصل‌های آن روزی به پایان می‌رسد اما فصل ترافیکی تهران انگار مجالی برای به خط پایان رسیدن ندارد، در سال‌های اخیر، ترافیک سنگین صبحگاهی و عصرگاهی در پایتخت به یک بحران تبدیل شده که ساعت‌ها شهروندان باید در حجم بالایی از ترافیک عمر خود را تلف کنند.
به گزارش تراز اقتصاد، روزی نیست که خیابان‌ها و بزرگراه‌های پایتخت از اولین ساعات روز تا اواسط صبح با ازدحام خودروها روبرو نباشد، همین موضوع حرکت خودروها و شهروندان در بسیاری از معابر را با مشکل مواجه می‌کند که گویی همه مجبورند چندین ساعت صبح و ساعت‌ها در ترافیک عصرگاهی معطل بمانند. گویا روال زندگی برای همه همین است در هر ساعتی باید ترافیک را تحمل کنند.
بسیاری از کارشناسان شهری معتقدند که افزایش جمعیت تهران که در سال‌های اخیر به حدود ۱۵ میلیون نفر رسیده و برخی آمارها جمعیت این کلانشهر را شناور بین ۱۸ تا ۲۰ میلیون در طول روز هم می‌دانند، تردد میلیون‌ها خودرو و موتورسیکلت و ضعف زیرساخت‌های حمل و نقل عمومی همه دست به دست هم داده که مردم پایتخت هر روز با ترافیک صبحگاهی و عصرگاهی دست و پنجه نرم کنند.
جابجایی بیش از ۲۰ میلیون نفر در تهران
پلیس راهور تهران بزرگ نیز با افزایش حضور ماموران در تقاطع‌ها و معابر شلوغ، تا حدی ترافیک را مدیریت می‌کند، اما اجرای طرح‌های ترافیکی مانند محدودیت‌های طرح ترافیک، کاهش محدوده‌های طرح زوج و فرد و طرح‌های ۱۰ و ۲۰ نیز از جمله اقدامات انجام شده برای کاهش حجم خودروها در مرکز شهر است. با این حال، این اقدامات هنوز نتوانسته به‌طور کامل مشکل ترافیک را حل کند زیرا این حجم از ترافیک نیاز به برنامه‌های بلندمدت و جامع‌تری برای کنترل دارد.
ترافیک تهران به حدی برای همه مساله شده است که حتی سردار سیدتیمور حسینی، رییس پلیس راهور فراجا در مراسم افتتاح مرکز جامع اطلاع‌رسانی برخط پلیس راهور تهران بزرگ به جابجایی روزانه بیش از ۲۰ میلیون نفر در تهران اشاره دارد و می‌گوید: این حجم از حمل و نقل نیازمند مدیریت هوشمند و یکپارچه است و روش‌های سنتی دیگر جوابگو نخواهند بود. البته با افتتاح این مرکز گام مهمی در بهبود مدیریت ترافیک و حمل و نقل تهران برمی‌داریم. تهران به عنوان پایتخت جمهوری اسلامی ایران از اهمیت ویژه‌ای، به‌خصوص در زمینه حمل و نقل و ترافیک برخوردار است.
شهرداری تهران نیز با ارائه طرح‌هایی مانند توسعه خطوط حمل و نقل عمومی، ایجاد مسیرهای ویژه برای اتوبوس‌ها و تاکسی‌های اینترنتی و افزایش تعداد ایستگاه‌های مترو تلاش کرده تا بخشی از فشار ترافیکی را کاهش دهد؛ با این وجود، تاخیر در اجرای پروژه‌های عمرانی و کمبود بودجه، مانع از تحقق کامل این برنامه‌ها شده است؛ همچنین، پروژه‌های ناتمام عمرانی و مسدود کردن برخی معابر به دلیل ساخت و سازهای گسترده، خود به یکی از عوامل افزایش ترافیک تبدیل شده است.
شهردار تهران نیز پیشتر از برخورداری پایتخت از یک عقب‌ماندگی تاریخی در حوزه حمل و نقل عمومی اشاره کرد و گفت: تهران حدود ۱۰ تا ۱۱ هزار اتوبوس نیاز دارد بنابراین اضافه شدن ۲ هزار دستگاه به ناوگان اتوبوسرانی پایتخت راضی‌کننده نیست. تا پایان سال سه هزار و ۲۰۰ دستگاه اتوبوس نو وارد ناوگان می‌شود و ۲۷ هزار دستگاه تاکسی نیز وارد چرخه خدمت‌رسانی درون شهری خواهد شد.
علیرضا زاکانی تاکید کرد: در حوزه نرم‌افزاری و استفاده از سیستم‌های نوین در حوزه مدیریت ترافیک اقداماتی در حال انجام است و در این حوزه نیز شهرداری تهران ورود کرده که ترافیک را کاهش دهد. تلاش داریم در ماه‌های آینده شرایطی رقم بخورد تا شهروندان کمتر از خودروهای شخصی استفاده کنند چرا که الان استفاده خودروهای شخصی در تهران حداکثری است اما در آینده نزدیک این معادله را بهم می‌زنیم تا شاهد کاهش ترافیک در پایتخت باشیم.
وی با بیان اینکه مشکل اصلی در حوزه حمل و نقل و ترافیک ضعف در ناوگان حمل و نقل عمومی است، گفت: در تلاش هستیم این ضعف برطرف و شهروندان استقبال بیشتری از مترو، اتوبوس و تاکسی کنند. ضعیف بودن ناوگان حمل و نقل عمومی برای کلانشهری همچون تهران اصلا زیبنده نیست به همین منظور ۲ هزار و ۱۰۰ دستگاه اتوبوس نو به ناوگان اضافه کردیم.
شلوغی مترو هم باری از ترافیک کم نمی‌کند
حمل و نقل عمومی تهران همچون اتوبوس و مترو بخش عمده‌ای از بار ترافیکی تهران را کاهش می‌دهند اما در نهایت یکی از معضلات اصلی در حمل و نقل عمومی پایتخت وضعیت نامناسب مترو است که البته تلاش‌های زیادی برای اورهال و افزایش تعداد قطارهای این ناوگان شده اما همچنان بار ترافیکی این حوزه نیز بسیار بالاست.
اگرچه متروی تهران یکی از مهمترین ابزارهای حمل و نقل به شمار می‌رود و روزانه میلیون‌ها نفر با استفاده از این سرویس حمل و نقل عمومی تردد می‌کنند، اما کمبود قطارها، تراکم بیش از حد جمعیت در ایستگاهها و تاخیرهای مکرر در حرکت قطارها، موجی از نارضایتی‌ها را به دنبال دارد و به واسطه همین موضوع برخی استفاده از تاکسی و اتوبوس و حضور در موج‌های ترافیکی را به استفاده از مترو ترجیح می‌دهند.
شهروندان تهرانی معتقدند که مترو دیگر جوابگوی نیازهای روزافزون شهر نیست و باید به‌طور جدی بازنگری و به‌روزرسانی شود زیرا این حجم از حضور مردم با این سرویس‌دهی‌های متعدد نه می‌تواند مشکلات ترافیکی را حل کند و نه اینکه مردم را از این حجم ترافیک نجات دهد.
ساعات پیک ترافیک صبحگاهی، بسیاری از ایستگاه‌های مترو به‌قدری شلوغ می‌شود که حتی امکان ورود مسافران به قطارها وجود ندارد؛ برخی از افراد مجبور به استفاده از تاکسی یا اتوبوس می‌شوند که این خود باعث افزایش بار ترافیک شهری می‌شود. مترو تهران نه تنها با کمبود ظرفیت بلکه با مشکلات فنی و فرسودگی تجهیزات نیز دست‌وپنجه نرم می‌کند.برخی از قطارها قدیمی و نیاز به تعمیرات اساسی دارند، اما شاید بودجه کافی برای نوسازی این ناوگان وجود نداشته باشد که پس از سال‌ها هنوز مشکلات پابرجاست.
فصل ترافیک تهران چه زمانی به پایان می‌رسد؟
شهرداری تهران برای بهبود وضعیت مترو تاکنون برنامه‌ها و اقداماتی انجام داده است اما در چند سال اخیر، طرح‌های توسعه‌ای خطوط مترو و افزایش تعداد قطارها به‌دلیل موانع مالی و عدم هماهنگی‌های بین‌بخشی به نتیجه مطلوب نرسیده است. اگرچه قراردادهایی با شرکت‌های داخلی و خارجی در این زمینه منعقد شده، اما باید اثرات آن در راستای افزایش تعداد قطارها، نوسازی و توسعه مترو، جلوگیری از ازدحام جمعیت، کاهش زمان رسیدن قطار در ایستگاهها و موضوعات دیگر مشاهده کرد تا با این اقدامات مردم همچنان مترو را گزینه اول برای تردد انتخاب کنند.
اگرچه همه این اقدامات انجام شده است اما به اعتقاد برخی کارشناسان حوزه شهری یکی از راه‌حل‌های کاهش ترافیک و بهبود وضعیت حمل و نقل عمومی در تهران، تشویق مردم به استفاده از وسایل حمل و نقل عمومی است که این موضوع نیز مستلزم داشتن ناوگان حمل و نقل توسعه‌یافته، شلوغ نبودن این ناوگان و در نهایت دسترسی آسان شهروندان است.
افزایش تعداد قطارها، تعمیر و نوسازی خطوط مترو و همچنین توسعه سامانه‌های حمل و نقل عمومی همچون اتوبوس‌های تندرو و تراموا، می‌تواند تا حد زیادی از بار ترافیکی صبحگاهی کاهش دهد. در نهایتحل مشکل ترافیک تهران نیازمند یک رویکرد جامع و همکاری نزدیک بین پلیس، شهرداری و دولت است. اگرچه اقداماتی برای کنترل و کاهش ترافیک انجام شده، اما بدون اصلاحات اساسی در زیرساخت‌های شهری و حمل و نقل عمومی، انتظار بهبود قابل توجهی در آینده نزدیک نمی‌رود.
