تلاطم بازار | تعیین نرخ سود بانکی و تاثیر آن بر بازار سرمایه

به گزارش تراز اقتصاد، اهالی بازار سرمایه از بالا بودن نرخ سود بانکی گلایه‌مند هستند، در حالی که سپرده‌گذاران با نسبت دادن نرخ سود بانکی به میزان نرخ تورم، از دست رفتن ارزش پول خود را به میزان نرخ سود بانکی که به آنها اعطا می‌شود نسبت می‌دهند، از سوی دیگر تولید کنندگان نیز از نرخ سود بانکی وام و تسهیلات اخذ شده گله‌مند هستند، در این بین تکلیف بانک مرکزی برای تعیین نرخ سود بانکی چیست؟ و حق با کدام گروه است، سیاست‌گذاری حول محور سود بانکی برچه اساسی به نفع اقتصاد کلان است؟ محمدهادی سبحانیان اقتصاددان و مشاور مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی به آسیب شناسی این موضوع پرداخته است، اظهارات وی را در ادامه می خوانید.

سبحانیان درباره تعیین تکلیف نرخ سود بانکی که به نظر می‌رسد در اقتصاد متورم ایران به یک چالش اساسی تبدیل شده گفت: قطعا اقتصاد پیچیدگی‌های خاص خود را دارد، یکی از این پیچیدگی‌ها، سیاست‌گذاری دال یک متغیر اقتصادی، پیامدها و تبعات سیاست‌گذاری در زمینه‌های مثبت یا منفی آن است که حتما روی بازارهای مختلف تاثیرات متفاوتی می‌گذارند که برای برخی خوب و برای برخی غیرمطلوب است، یکی از مصادیق پیچیدگی‌های سیاست‌گذاری اقتصادی، تعیین نرخ سود بانکی است.

وی درادامه خاطر نشان کرد: کاهش یا افزایش سود بانکی هر کدام محاسن ومعایبی دارند، مثلا از یک طرف کاهش نرخ سود بانکی ممکن است تبعاتی داشته باشد که به خروج برخی منابع از نظام بانکی بیانجامد و حتی ممکن است بعضا بانک‌ها را با مشکل نقدینگی مواجه کند. از سوی دیگر مساله افزایش نرخ سود بانکی به یکی از اصلی‌ترین دغدغه‌های اهالی بازار سرمایه تبدیل شده، چرا که با افزایش نرخ سود بانکی عملا جذابیت بازار سرمایه کاهش می‌یابد و تقاضا برای سپرده‌گذاری بانکی افزایش می‌یابد که قطعا به نفع بازار سرمایه نیست.

مشاور مرکز پژوهش‌های مجلس درباره سایر چالش‌های افزایش یا کاهش نرخ سود بانکی گفت: بالا بودن نرخ سود بانکی نیز بالا رفتن نرخ تسهیلات را به دنبال دارد، آن هم در شرایطی که کشور با رکود عمیقی رو به رو است، قطعا این موضوع به ضرر تولید است، لذا تصمیم‌گیری درخصوص نرخ سود بانکی باید با درنظرگرفتن همه جوانب امر انجام شود، نه اینکه مسوولین و سیاست‌گذاران صرفا منفعت بازار سرمایه را در نظر بگیرند و تبعات و اثرات جانبی که بر سایر بازارها بر جا خواهد گذاشت را نادیده بگیرند.

سبحانیان با تاکید براینکه تعیین نرخ سود بانکی حتما باید در قالب کارهای کارشناسی شده انجام شود بیان داشت: بنده معتقدم سیاست‌گذاری برای تعیین نرخ سود بانکی باید با درنظر گرفتن همه جوانب این موضوع توام باشد، بنابراین این موضوع نیازمند کار کارشناسی بیشتری است، یعنی به جهت عدم مدیریت درست دولت در بازار سرمایه که زیان بسیاری به سهامداران وارد کرد و نتوانست بازار سرمایه را به خوبی مدیریت کند نرخ سود بانکی نباید به گونه‌ای تعیین شود که فقط اهالی بازار سرمایه راضی باشند و بازارهای دیگر به تلاطم بیفتند.

وی خاطر نشان کرد: اینکه تمامی سهامداران باید متوجه این موضوع باشند که بازار سرمایه بازار پُر ریسکی است، حضور در این بازار نیازمند دانش و آگاهی است بنابراین هرگونه حضور بدون داشتن دانش در این بازار و عدم توجه به ریسک آن برای سهامداران نوپا توصیه نمی‌گردد. لذا در همین خصوص از سوی دولت باید جوانب سیاست‌ها و پیشنهاداتی که صرفا برای حمایت از بورس است را به طور کامل درنظر گرفت تا پیامدهای بیشتری به اقتصاد کشور تحمیل نشود.

این کارشناس اقتصادی در پایان خاطر نشان کرد: در حوزه حمایت از بورس شاهد ارائه پیشنهاداتی از سوی دولتی‌ها و مسوولان سازمان بورس و اوراق بهادار هستیم که بعضا در راستای حمایت از سهامداران و جبران زیان‌های آنهاست، اما توجه به این موضوع الزامی است که سیاست‌ها نباید به گونه‌ای اتخاذ شود که با حمایت‌های مقطعی از بورس، به عنوان مثال اعطای تسهیلات، چاپ پول، یا برداشت از صندوق توسعه ملی زیان‌های بزرگتر و تورم‌های سنگینی را به مردم تحمیل کنیم. قطعا اگر با تصمیم‌های لحظه و بدون کار کارشناسی تصمیمات خود را در چرخه تنظیم نرخ سود و بهره بانکی و حوزه بازار سرمایه اعمال نماییم، زیان‌های به مراتب بیشتری از وضعیت کنونی بورس را شاهد خواهیم بود. قطعا تعیین سود بانکی از جمله موضوعاتی است که باید با بررسی همه ملاحظات وآثاری که می‌تواند بر اقتصاد کلان داشته باشد منجر به اتخاذ تصمیم شود، در غیر این صورت پیامدهای منفی آن چالش‌های بیشماری را بر اقتصاد کشور وارد می کند.