افت کاذب | کاهش نرخ دلار موقتی است
کارشناسان اقتصادی معتقدند که کاهش نرخ ارز چندان طولانی‌مدت نخواهد بود و بعداز دوره‌ای کوتاه وارد شیب افزایشی حتی با سرعت کم می‌شود و حتی ممکن است در نقطه‌ای ثابت بماند.
به گزارش تراز اقتصاد، قیمت دلار پس از ماه‌ها رشد بالاخره در سراشیبی کاهش قرار گرفت و روزگذشته نرخ دلار به کانال ۲۰ هزار تومان وارد شد. البته کاهش نرخ دلار نگرانی‌هایی را در پی داشت! بیشتر این نگرانی هم در بخش بنگاه‌های مولد ایجاد شده است. هرچند که کاهش نرخ ارز و رسیدن به یک نرخ متعادل می‌تواند بسیارمثبت و سازنده برای اقتصاد کشور باشد، نگرانی صاحبان کالا از این جهت است که کاهش نرخ ارز به کاهش صادرات و ارزش صادراتی و حجم کالاها منجر می‌شود آن هم در شرایطی که هزینه‌های تولید افزایش‌یافته و برخی از بنگاه‌ها در این شرایط فرصت صادراتی پیدا کرده‌اند. با این حال کاهش نرخ ارز به‌عنوان مهمترین شاخص تاثیرگذار در اقتصاد کشور می‌تواند برای برای اقتصادایران کمک‌کننده باشد.
با این اوصاف کارشناسان اقتصادی معتقدند که کاهش نرخ ارز چندان طولانی‌مدت نخواهد بود و بعداز دوره‌ای کوتاه وارد شیب افزایشی حتی با سرعت کم می‌شود و حتی ممکن است در نقطه‌ای ثابت بماند که بازهم همه این پیش‌بینی‌ها احتمالاتی است که در حوزه نرخ ارز وجود دارد. تغییر نرخ ارز در ایران به عوامل مختلفی بستگی دارد؛ برجام، وضعیت تحریم‌ها و روند ادامه مذاکرات در آینده و به‌طور کلی تصمیماتی که در عرصه سیاست داخلی و خارجی در آینده گرفته می‌شود.
علی قنبری، کارشناس اقتصادی در این باره به آرمان‌ملی گفت: معتقدم کاهش نرخ دلار به‌صورت موقتی و کوتاه‌مدت خواهد بود و بعید است که به کمتر از ۱۹ هزارتومان هم برسد. نرخ دلار در بلندمدت و میان‌مدت رشد خود را از سر خواهد گرفت و دلیل آن هم تاثیر ۲ مولد اصلی یعنی وقایع سیاسی و اقتصادی درونی و بیرونی است.
وی ادامه داد: البته زماینکه فضای سیاسی آرام و فشار تحریم‌ها کاسته شود، وقوع فعل‌وانفعالاتی در مسائل اقتصادی و سیاسی دور از انتظار نیست که این اتفاقات سبب خواهد شد تا نرخ ارز همچنان کاهشی باشد. یکی از آثار مهم کاهش نرخ دلار در وضعیت اقتصادی کنونی کاهش تورم و افزایش ارزش پول ملی است. قنبری توضیح داد: البته از دید منفی این کاهش نرخ می‌تواند باعث کاهش صادرات شود، بدین معنا که در این شرایط ممکن است صادرات برای صادرکننده خیلی اقتصادی نباشد و به همین دلیل هم در حوزه صادرات با محدودیت مواجه شوند. این اقتصاددان افزود: نهایتا و با درنظرگرفتن همه اتفاقات کاهش نرخ دلار می‌تواند با کاهش تورم باعث افزایش رفاه و قدرت خرید مصرف‌کنندگان کالاها به‌ویژه اقشار آسیب‌پذیر شود.
پالس مثبت مذاکرات، فتیله کاهش نرخ ارز
او در پاسخ به این سوال که این کاهش قیمت تا چه زمانی ادامه خواهد داشت و آیا شاهد کاهش در هفته‌های آینده هم خواهیم بود؛ گفت: باید این نکته را درنظر داشته باشیم که تا زمانیکه بحث پیوستن آمریکا به برجام پالس مثبت به دلار می‌دهد، کاهش نرخ دلار طبیعی است ولی خط‌قرمز آن همان ۲۰ هزارتومان است و بعید می‌دانم از این رقم پایین‌تر هم بیاید. بعداز مدتی که شرایط عادی شود تحت‌تاثیر عوامل اقتصادی دلار به روند صعودی خودش بازخواهد گشت و حتی ممکن است در درازمدت به بیش از ۳۰ هزارتومان هم برسد، چراکه تقاضای دلار بیشتر از عرضه خواهد شد، چراکه درآمدهای فروش نفت و درآمدهای صادراتی کاهش یافته است.
قنبری در مورد اینکه آیا واحدهای تولیدی با کاهش نرخ دلار آسیب و ضرری خواهند داشت؛ اضافه کرد: بنگاه‌ها و تولیدکنندگانی که بیشتر تولیدات خود را با هدف صادرات تولید می‌کنند، به کاهش نرخ ارز معترض هستند وگرنه تولیدکنندگانی که برای بازارهای داخلی تولید می‌کنند و کار زیادی هم با صادارت ندارند؛ از این موضوع ناراضی نیستند. البته باید به این نکته هم اشاره داشته باشیم که نرخ دلار در چند سال اخیر به این شدت افزایش پیدا کرد وگرنه در سال‌های گذشته این نرخ با حمایت و کنترل رشد می‌یافت به همین دلیل افزایش یکباره قیمت آن باعث آسیب‌های زیادی شد و خودش را نشان داد.
وابستگی کشور به دلار
با این وجود برخی از کارشناسان و فعالان اقتصادی می‌گویند که این کاهش نمی‌تواند به‌صورت یکباره همه مشکلات اقتصادی را حل و برطرف کند و باید برای رفع مشکلات و موانع اقتصاد ایران برنامه‌ریزی کرد. هرچند بعداز انقلاب بارها و بارها برنامه‌های توسعه‌ای متعدد و متنوعی با طول عمرهای مختلف نوشته شده، اما هیچکدام به مرحله اجرا نرسید و هیچ نهادی هم پیگیر آن نشده است تا ببینند چه اتفاقی برای آن برنامه‌ها افتاده است! اگر برنامه‌های توسعه‌ای که دهه‌ها پیش برای توسعه اقتصادی دور از منافع جناحی و سیاسی و حزبی و فردی اجرا می‌شد مطمئنا امروز همه مردم کشور از آن بهره‌مند می‌شدند. اما الزام مطرح‌شدن این موضوع چیست؟ این است که ایران قبل از انقلاب اقتصادی در حال رشد و برتر بود و بعداز انقلاب با حضور افرادی خارج از اقتصاد با شعارهای نادرست قصد جدایی از جهان و رشد سریع را داشت تا از وابستگی به خارج رها شود؛ ولی حضور افرادی که برای منافع شخصی و گروهی و نه منافع ملی کار می‌کردند باعث شد تا وابستگی روزبه‌روز بیشتر شود تا حدی که امروز با هر تکانه در نرخ دلار بخش بزرگی از اقتصاد یا منتفع یا متضرر می‌شوند!
رشد منهای دلار را باید تجربه کرد!
ابهام در نرخ ارز یکی از بزرگترین موانع برسر راه اقتصاد و فعالان اقتصادی است؛ سال‌هاست که کشور ما درگیر جنگ نابرابر اقتصادی شده و البته در این سال‌ها به‌جای تکیه بر توان داخلی، آسیب دیده است. همه بخش‌های اقتصادی ایران متاثر از نرخ دلار است و هر چقدر این نرخ تحت کنترل قرار بگیرد می‌تواند به رشد بیشتر و اجرای برنامه‌ریزی‌های آینده کمک کند. البته این اتفاق نیاز به رشد و ثبات اقتصادی و ارتباط با جهان برای برداشتن تحریم‌ها و به‌دست آوردن بازارهای اقتصادی و مالی است. به‌نظر می‌رسد بزرگترین انتظاری که از دولت آینده وجود دارد همین باشد که در حوزه اقتصادی به موفقیتی واقعی دست یابد.
