رکود تورمی و تأثیر آن بر قدرت خرید مردم در شرایط فعلی ایران

تراز اقتصاد؛«حسن خادم الحسینی» کارشناس اقتصادی در باب رکود تورمی و تاثیرات آن بر شرایط معیشتی مردم در شرایط فعلی، نوشت:

اقتصاد ایران در سال‌های اخیر با پدیده‌ای پیچیده و چندلایه به نام رکود تورمی مواجه بوده است؛ وضعیتی که در آن افزایش مداوم سطح عمومی قیمت‌ها (تورم) همزمان با کاهش رشد اقتصادی و افزایش بیکاری (رکود) رخ می‌دهد. این ترکیب متضاد، اثرات منفی عمیقی بر زندگی روزمره مردم، به‌ویژه در حوزه قدرت خرید، گذاشته است.

تعریف رکود تورمی

رکود تورمی وضعیتی است که در آن دو پدیده‌ی ظاهراً متضاد، یعنی رکود اقتصادی و تورم، به‌صورت هم‌زمان وجود دارند. در چنین شرایطی، از یک سو قیمت کالاها و خدمات افزایش می‌یابد و از سوی دیگر، فعالیت‌های اقتصادی کاهش می‌یابد و نرخ بیکاری افزایش می‌یابد. این شرایط باعث می‌شود تا مردم نه تنها درآمد کافی نداشته باشند، بلکه هزینه‌های زندگی آن‌ها نیز به‌طور مداوم افزایش یابد.

دلایل بروز رکود تورمی در ایران:

1. تحریم‌های اقتصادی: تحریم‌های بین‌المللی باعث کاهش درآمدهای ارزی کشور، محدودیت در واردات و کاهش سرمایه‌گذاری خارجی شده‌اند.

2. ناترازی بودجه دولت: کسری بودجه مزمن و تأمین مالی آن از طریق چاپ پول، یکی از دلایل اصلی افزایش پایه پولی و تورم است.

3. کاهش تولید داخلی: مشکلات تولید، نبود فناوری‌های نوین، و وابستگی به واردات مواد اولیه باعث رکود در بخش‌های مختلف اقتصادی شده است.

4. ناپایداری در سیاست‌های اقتصادی: تصمیمات ناگهانی و عدم وجود برنامه‌های بلندمدت، فضای اقتصادی را برای سرمایه‌گذاران و فعالان اقتصادی ناامن کرده است.

تأثیر رکود تورمی بر قدرت خرید مردم

در شرایط رکود تورمی، قدرت خرید مردم به‌شدت کاهش می‌یابد. دلایل این موضوع عبارت‌اند از:

افزایش قیمت‌ها: تورم بالا موجب می‌شود که قیمت کالاهای اساسی مانند مواد غذایی، مسکن و پوشاک به‌طور مداوم افزایش یابد.

ثبات یا کاهش درآمدها: در حالی که قیمت‌ها افزایش می‌یابند، حقوق و درآمدها معمولاً ثابت باقی می‌مانند یا با تاخیر افزایش می‌یابند.

کاهش ارزش پول ملی: کاهش ارزش ریال در برابر ارزهای خارجی باعث می‌شود که کالاهای وارداتی گران‌تر شوند، که این خود تورم وارداتی را تقویت می‌کند.

افزایش نابرابری اقتصادی: فشار رکود تورمی بر اقشار کم‌درآمد بیشتر است، چرا که آن‌ها بخش بزرگ‌تری از درآمد خود را صرف مایحتاج روزانه می‌کنند.

نتیجه‌گیری و راهکارها

رکود تورمی یکی از پیچیده‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران در دهه‌های اخیر است. برای مقابله با آن، نیاز به سیاست‌های هم‌زمان در حوزه کنترل تورم، تحریک تولید، حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و ثبات در سیاست‌گذاری اقتصادی وجود دارد. اصلاح نظام مالیاتی، بهبود بهره‌وری، تقویت تولید داخلی، و بازنگری در سیاست‌های پولی و بانکی می‌تواند بخشی از مسیر خروج از این وضعیت دشوار باشد.