راه‌اندازی بازار مدیریت مصرف برق، با هدف کاهش قطعی برق صنایع
بورس انرژی ایران در حال برنامه‌ریزی و طراحی بازاری به نام بازار مدیریت مصرف است. در این بازار که طبق پیش‌بینی‌ها تا سال آینده راه‌اندازی می‌شود، صنایع می‌توانند سهمیه برقی که به آنان داده‌شده را با صنایع دیگر مبادله کنند و به این ترتیب خاموشی بخشی از صنایع کاهش پیدا می‌کند.
علی نقوی، مدیرعامل بورس انرژی ایران در اولین همایش تخصصی انرژی در صنعت فولاد بیان کرد: تجربه ماده ۱۲ قانون رفع موانع تولید ثابت کرد که مباحث مربوط به صرفه‌جویی از محل بودجه‌های دولتی قابل‌پیگیری نیست، به همین دلیل گواهی صرفه‌جویی انرژی با تمرکز بر حوزه بهینه‌سازی و فروش سوخت صرفه‌جویی‌شده در بازار طراحی شده است. بنابر اعلام نهادهای تخصصی، مصرف سوخت شرکت‌های فولادی از الگوی استاندارد بالاتر است و به‌نظر می‌رسد استفاده از ظرفیت بازار بهینه‌سازی و صرفه‌جویی راه‌حلی مناسب برای آنان باشد.
نقوی ضمن بیان این نکته که سیاست‌گذاران در سازمان برنامه و بودجه از پیش با چالش‌های ناترازی حامل‌های انرژی آشنا بودند و برای آنان برنامه‌ریزی کردند، افزود: در سال ۱۳۹۶ مصوبه راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی مصرف انرژی از طریق شورای عالی انرژی ابلاغ شد، ولی پس از گذشت چهارسال و در سال ۱۴۰۰ آیین‌نامه اجرایی آن به تصویب رسید.
مدیرعامل بورس انرژی ایران به مشکلات کشور در زمینه ناترازی گاز و برق اشاره کرد و گفت: بروکراسی بسیار زیادی که در شرکت‌های ملی گاز ایران و توانیر وجود دارد و هم‌چنین مقاومت آنان نسبت به راه‌اندازی بازار بهینه‌سازی، به‌صورت توامان باعث شده‌است که بورس انرژی ایران تا امروز موفق به راه‌اندازی بازار گواهی صرفه‌جویی انرژی در کشور نشود.
وی با اشاره به ظرفیت‌های ارزنده گواهی صرفه‌جویی انرژی در حوزه بهینه‌سازی مصرف سوخت، گفت: شاید هم‌اکنون امکان افزایش تولید گاز در کشور وجود نداشته‌باشد، اما می‌توان با راهکارهای بهینه‌سازی مصرف بخش قابل‌توجهی از نیاز صنایع را برطرف کرد.
نقوی با بیان این‌که وضعیت مطلوب، وضعیتی است که فعالان صنعت فولاد وظیفه تخصصی خود یعنی تولید فولاد را ادامه دهند و ساخت نیروگاه به نیروگاه‌سازها سپرده شود، به ظرفیت‌های ابزار بورس انرژی ایران در این حوزه اشاره کرد.
وی ادامه داد: در این چارچوب، بورس انرژی ایران به همراهی وزارت نیرو درحال پیش‌برد طرحی کارآمد است که طبق آن با راه‌اندازی صندوق‌های پروژه، شرکت‌ها و صنایعی که به نیروگاه نیاز دارند، می‌توانند واحدهای این صندوق‌ها را خریداری کنند و در پایان دوره یعنی زمانی که نیروگاه ساخته می‌شود، ظرفیت برق این نیروگاه در اختیار صاحبان واحدها قرار می‌گیرد و صندوق پروژه تبدیل به یک شرکت سهامی می‌شود.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با تاکید بر این که به واسطه کمبود گاز هم‌اکنون مهم‌ترین فرصت تولید برق در نیروگاه‌های تجدیدپذیر است که به‌نظر می‌رسد باتوجه به محدودیت‌هایی که در حوزه گاز در کشور وجود دارد، نمی‌توان سرمایه‌گذاری جدی روی نیروگاه‌های حرارتی داشت و صندوق پروژه نیروگاه‌های خورشیدی در بورس انرژی ایران درحال‌پیگیری است.
نقوی ادامه داد: سازوکار دیگری که در بازار برق بورس انرژی ایران در حال طراحی است، امکان خرید برق به صورت ساعتی است. با تفاوت قیمتی که برق در ساعات مختلف شبانه‌روز دارد، صنایع می‌توانند بخشی از مصرف خود را از طریق این امکان مدیریت کنند.
به گفته وی، بورس انرژی ایران در راستای تامین گاز پایدار صنایع، طراحی بازار گاز طبیعی را نیز انجام داده‌است و پیشنهادهای تاسیس این بازار جدید به شرکت ملی گاز ایران داده‌شده‌است.
مدیرعامل بورس انرژی ایران با یادآوری این نکته که در بودجه ۱۴۰۰ به راه‌اندازی بازار گاز جدید اشاره شده بود، گفت: متاسفانه این مسئله از سوی شرکت ملی گاز ایران پیگیری نشد و عرضه گاز اتفاق نیفتاد.
نقوی درباره مزایای بازار گاز جدید تصریح کرد: در چارچوب راه‌اندازی بازار گاز، هم گواهی صرفه‌جویی گاز در وضعیت مطلوبی مبادله می‌شود و هم باعث می‌شود که شاخص‌های قیمت‌گذاری گاز صنایع و پتروشیمی‌ها از هاب‌های اروپا و امریکا به شاخص‌های داخلی برگردانده شود و درنهایت نیز امکان تبادل گاز بر اساس شرایط پیک و غیرپیک به وجود می‌آید.
او ادامه داد: یک پیشنهاد دیگر برای تامین برق پایدار این است که امکان واردات برق در بازار مدیریت مصرف توسط بخش خصوصی و فروش آن به صنایع ایجاد شود.
مدیرعامل بورس انرژی ایران در پایان گفت: بنا بر مصوباتی که در دو سال گذشته در بودجه وجود داشت، صنایع مکلف بودند که در تمام ساعات و فصول برق را به نرخ ECA (خرید تضمینی) خریداری کنند؛ اما در سازوکار رقابتی، نرخ قیمت متناسب با ساعات، روزها و فصول تعیین می‌شود و محاسبات بورس انرژی ایران نشان می‌دهد این میانگین به مراتب پایین‌تر از نرخ ECA (خرید تضمینی) خواهد بود. هم‌چنین در سازوکار بازار رقابتی، بحث تامین پایدار به نحو مطلوب‌تری اتفاق می‌افتد.
