۱۲ پله برای کاهش مصرف گاز

بر اساس برنامه ششم توسعه، میزان شدت انرژی باید به یک دوم اول برنامه پنجم کاهش می یافت، اما امروز شدت انرژی بیشتر نیز شده است. باتوجه به گزارش کمیسیون انرژی در خصوص ناترازی مصرف گاز در سطح کشور، دو موضوع حیاتی برای کشور مطرح شده، یکی بحث تامین سوخت نیروگاه‌ها در فصل زمستان است که این احتمال وجود دارد که مجددا برای تامین سوخت برخی از نیروگاه‌ها به استفاده از سوخت مایع روی بیاوریم.

موضوع بعدی توسعه بازارهای صادراتی است. اکنون قرارداد صادرات گاز به ترکیه تا سال ۲۰۲۶ به اتمام خواهد رسید و در بحث تمدید آن گویا طرف‌ ترکیه‌ای خواستار گاز بیشتر شده‌است. کارشناسان معتقدند اگر ما این تعهد را بپذیریم از عهده تامین آن بر نمی آییم. علاوه‌بر این چندین سال است که بخشی از سوخت نیروگاه ها را از طریق سوخت مایع تامین می‌کنیم. سهم گاز در نیروگاه‌ها تقریبا ۸۰ درصد بوده و ۲۰ درصد از طریق سوخت مایع یعنی گازوئیل و مازوت تامین می‌شود. در شرایط کنونی اگر بهینه سازی مصرف، همراستا با افزایش ظرفیت تولید دنبال نشود اولین آسیب را در داخل و در تامین سوخت نیروگاه‌ها خواهیم خورد.

در سال گذشته حدود ۱۹۳ میلیون مترمکعب ناترازی در حوزه گاز وجود داشت که طبق پیش‌بینی‌های صورت گرفته این ناترازی در سال آینده هشت درصد افزایش خواهد یافت. ادامه این روند می تواند فاصله زیادی بین تولید و مصرف در سطح کشور ایجاد کند.  

مصوبه ای برای حل مشکل گاز

باتوجه به این شرایط اخیرا مصوبه ای در دولت به تصویب رسید که بر اساس آن تعرفه گاز برای ۶۴ درصد مشترکان که در سه پله اول مصرفی قرار دارند هیچ افزایشی نیافته، اما برای پله‌های مصرفی چهارم و بالاتر، این تعرفه افزایش یافته است.

پرمصرف‌ها نقره داغ می‌شوند

آنطور که جواد اوجی، وزیر نفت اعلام کرده امسال هوا سردتر از سال قبل خواهد بود و کاهش شدید دما را داریم، بنابراین تدابیر خوبی از سوی صنعت نفت و گاز انجام شده تا زمستان بدون چالشی داشته باشیم در حال مدیریت مصرف هستیم. هفته گذشته مصوبه خیلی خوبی در هیات دولت درباره تعرفه مشترکان پرمصرف داشتیم.

به گفته وی، تعرفه گاز مشترکین که خارج از الگو، مصرف می کنند افزایش یافت. ۱۲ پله برای مصرف گاز تعیین کردیم که پله اول تا سوم افزایش قیمت نداشته است که این سه پله حدود ۶۰ تا۷۰ درصد مصرف کنندگان می شوند. از پله چهار افزایش قیمت را داریم. تعرفه کسانی که خیلی بیشتر از الگو مصرف می کنند، افزایش می یابد و این مشترکین نقره داغ می شوند و آنها از دولت گله مند نشوند چون عدالت نیست، کسانی الگوی مصرف را رعایت می‌کنند، بهای کسانی را بدهند  که در منزل سونا دارند.

وزیر نفت با تاکید بر اینکه روی صحبت ما با کسانی است که مصرف آنها بیشتر از الگوی مصرف است و در پلکان های آخری هستند که تعرفه آنها همان قیمتی است که گاز  تهیه می شود، اظهار کرد: تمامی خانواده‌های تحت پوشش کمیته امداد و سازمان بهزیستی اگر الگوی مصرف را رعایت کنند،    تعرفه گاز آنها رایگان می‌شود.

جزئیات جرایم مشترکان بدمصرف

آنطور که مسلم رحمانی، مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز اعلام کرده  برای مشترکان پرمصرف، علاوه بر افزایش پلکانی تعرفه‌ها، در آیین‌نامه دولت، جریمه دیگری نیز لحاظ شده است. میزان افزایش تعرفه از پله‌های چهارم به بعد که مشترکان پرمصرف هستند، به این صورت است که پلکان ۴، ۵ و ۶، افزایش ۳۰ درصدی نسبت به تعرفه سال قبل، پلکان ۷، ۸، ۹ و ۱۰ افزایش ۵۰ درصدی نسبت به سال گذشته و پلکان ۱۱ و ۱۲ که بسیار پرمصرف هستند، به ترتیب، به ازاء هر مترمکعب ۵ و ۶ هزار تومان محاسبه خواهد شد.

به گفته وی طبق آیین نامه اجرایی دولت، در مشترکان پرمصرف، اگر مشترکی از پلکان مصرفی ششم به بالا، نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۸۰ درصد بیشتر مصرف گاز داشته باشد، در واقع مصرف آن مشترک نسبت به زمان مشابه سال قبل خود مشترک، رشدی ۸۰ درصدی داشته باشد، قیمت گازبهای این مشترک، دو پلکان بالاتر حساب خواهد شد؛ این جریمه‌ای است که برای مصارف غیرنرمال درنظر گرفته شده و برای مشترکین در پلکان‌های ششم تا دهم لحاظ می‌شود.

وی اظهار کرد: برای مشترکانی که مصارف خود را کاهش دهند، به این صورت پاداش در نظر گرفته شده که اگر مشترکی در دوره فصل سرد، به میزان ۷۰ درصد سقف متعارف تعیین شده که سقف مصرفی پلکان سوم است، مصرف گاز داشته باشد، گازبهای مشترک در آن دوره مصرفی، رایگان خواهد شد. اگر مشترکی در سه پلکان اول مصرف قرار گیرد و نسبت به دوره مشابه سال قبل، کاهش مصرف داشته باشد، به ازای هر یک واحد درصد کاهش، سه واحد درصد پاداش دریافت خواهد کرد.

به گفته مدیر گازرسانی شرکت ملی گاز نکته مهم اینجاست که افزایش تعرفه‌ها برای پلکان‌های مصرفی چهارم به بعد لحاظ شده، در واقع مشترکانی که به صورت متعارف مصرف گاز داشته باشند، مشمول هیچ افزایش تعرفه‌ای نشده اند. ۶۴ درصد از مشترکان در سه پله اول مصرف گاز قرار دارند، تعرفه گاز برای این دسته از مشترکان ثابت بوده و آخرین باری که تعرفه گاز مشترکانی که در سه پله اول مصرفی قرار دارند تغییر کرده، مربوط به سال ۹۴ است؛ در واقع از سال ۹۴ تا امروز، تعرفه گاز مصرفی مشترکانی که تا سقف الگو مصرف می‌کنند، تغییری نداشته است.

بخش خانگی ۵۶ درصد گاز را می‌بلعد

سهم بخش خانگی و تجاری از تولید گاز کشور ۵۶ درصد ثبت شده درحالی که سهم بخش‌ صنعت تنها ۴۴ درصد است، هم اکنون به طور میانگین روزانه حدود ۵۹۰ تا ۶۰۰ میلیون مترمکعب گاز در بخش خانگی - تجاری مصرف می‌شود که با توجه به پیش‌بینی‌ هواشناسی مبنی بر کاهش دمای هوا در دی‌ماه در مقایسه با پارسال، این رقم به روزانه ۶۵۰ میلیون مترمکعب افزایش می‌یابد.

مقدار مصرف فعلی گاز، در مقایسه با مدت مشابه پارسال با همین دما، روزانه ۶۰ میلیون مترمکعب افزایش یافته است.  

ناترازی تولید و مصرف گاز، تاثیرات مستقیم و غیرمستقیم در حوزه تولید، اشتغال و صادرات کشور داشته و از طرفی در حوزه تامین برق مصارف خانگی و هم تامین خوراک نیروگاه ها این ناترازی تاثیر منفی بر جای می گذارد،     اگر خوراک نیروگاه‌ها تامین نشود یا باید نیروگاه را از رده خارج و خاموش یا اینکه از سوخت جایگزین استفاده کنند که مشکلاتی را به دنبال دارد.

بدیهی است که با توجه به محدودیت منابع انرژی حرکت به سمت بهینه سازی مصرف یک ضرورت است. از محل صرفه جویی انرژی می توان برای کشور ارزآوری داشت و همچنین روی توسعه صنعت انرژی سرمایه گذاری کرد.    بر اساس پیش بینی ها بین ۸۰ تا ۱۲۰ میلیارد دلار سرمایه نیاز است تا بتوانیم این صنعت را به روزرسانی کنیم. اگر این روند ادامه یابد و صرفا استحصال و سپس مصرف کنیم در آینده با مشکل مواجه خواهیم شد لذا توجه به بهینه‌سازی امری مهم و ضروری است.