کنترل بازار نفت به دست اوپک افتاد

روزهای رشد انفجاری تولید آمریکا به دلیل انضباط مالی تولیدکنندگان و تمرکز آنها به سوددهی به سهامداران، محدودیت‌های زنجیره تامین، تورم هزینه و تولید کمتر چاه، پیش از پایان یافتن دوران پاندمی، به آخر رسیده بود.

در دهه ۲۰۱۰، صنعت شیل پس از آن که شرکت‌های حفاری هرچه می‌توانستند حفاری کردند تا تولید آمریکا را افزایش دهند، رونق پیدا کرد. تولید نفت آمریکا به حدی سریع افزایش پیدا کرد که از این کشور به عنوان تولیدکننده موازنه ساز جدیدی یاد شد که قادر است در شرایط افزایش قیمت و تقاضای جهانی، تولیدش را به سرعت بالا ببرد.

اما واقعیت دوران پساکرونا، کاملا متفاوت بوده و تولید شیل آمریکا بهبود پیدا کرده، اما روند آن آهسته بوده و تولید به رکوردی که از اواخر سال ۲۰۱۹ تا اوایل سال ۲۰۲۰ داشت، برنگشته است.

دورنمای تولید نفت آمریکا

اداره اطلاعات انرژی آمریکا در جدیدترین گزارش دورنمای انرژی کوتاه مدت، برآورد کرد تولید نفت آمریکا از ۱۱.۸۸ میلیون بشکه در روز در سال ۲۰۲۲، به ۱۲.۴۴ میلیون بشکه در روز در سال میلادی جاری رشد خواهد کرد.

رشد روزانه ۵۶۰ هزار بشکه‌ای بر مبنای سالانه، نصف روند رشد تولید نفت آمریکا پیش از دوران کروناست. به مدت چند سال، تولید نفت آمریکا از سال ۲۰۱۹، سالانه بیش از یک میلیون بشکه در روز افزایش داشت. مدیران نفتی آمریکا هم در کنفرانس انرژی سراویک که هفته گذشته در هیوستون برگزار شد، رشد تولید امسال را ۵۰۰ هزار بشکه در روز پیش بینی کردند.

رشد تولید آمریکا در سال ۲۰۲۴، آهسته‌تر خواهد شد و به ۱۲.۶۳ میلیون بشکه در روز می رسد که به منزله رشد کمتر از ۲۰۰ هزار بشکه در روز، نسبت به سطح تولید سال ۲۰۲۳ خواهد بود.

صنعت نفت آمریکا با وجود انتقاد کاخ سفید، اکنون سوددهی به سهامداران را در اولویت قرار داده است. نرخ افت سریعتر بسیاری از چاه‌ها به همراه کمبود نیروی کار و موانع زنجیره تامین، مانع رشد بیشتر تولید خواهد شد. به عنوان مثال، شرکت شورون هفته پیش هشدار داد عملکردش در حوزه دلاویر در پرمیان، به دلیل نرخ افت بالاتر از حد انتظار چاه‌های نفت، مطابق با اهداف تعیین شده نخواهد بود.

 افزایش سهم بازار اوپک

همزمان با کند شدن رشد تولید آمریکا، سهم بازار اوپک و نفوذ این گروه بر عرضه جهانی نفت، افزایش پیدا خواهد کرد. مدیران شیل آمریکا می‌گویند این گروه که در راس آنها بزرگترین تولیدکنندگان نفت منطقه خلیج فارس قرار دارند، اکنون کنترل بازارهای نفت را در دست دارد.

رئیس شرکت کونوکو فیلیپس به حاضران در کنفرانس سراویک گفت: دنیا به وضعیتی بازخواهد گشت که در دهه ۷۰ و دهه ۸۰ داشتیم، مگر این که کاری برای تغییر این روند، انجام دهیم.

بنا بر اظهارات این مدیر، سهم بازار اوپک با عرضه بیشتر توسط تولیدکنندگان اوپک و رشد شیل، از حدود ۳۰ درصد، به ۵۰ درصد در آینده خواهد رسید. اسکات شفیلد، مدیرعامل شرکت "پایونیر نچرال ریسورسز" که بزرگترین تولیدکننده شیل است، در حاشیه کنفرانس سراویک به روزنامه فایننشیال تایمز گفت: تصور می‌کنم کسانی که اکنون کنترل بازار نفت را در اختیار دارند، سه کشور عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت هستند و این کشورها در ۲۵ سال آینده، کنترل بازار را در دست خواهند شد.

هر سه کشور تولیدکننده عربستان سعودی، امارات متحده عربی و کویت قصد دارد ظرفیت تولید نفت خود را در دهه جاری افزایش دهند. همچنان که این کشورها، سهم رو به رشدی از درخواست جهانی برای نفت را تامین می‌کنند، صنعت نفت شیل آمریکا نمی‌تواند و نمی‌خواهد با تولید بالاتر، به بهبود تقاضا، واکنش نشان دهد. مدل شیل دیگر قطعه یک تولیدکننده موازنه‌ساز نیست.

کنترل بازار اکنون به دست اوپک افتاده اما این گروه نمی‌تواند به تنهایی همه رشد پیش بینی شده تقاضا را تامین کند.

هشدار اوپک درباره کمبود سرمایه‌گذاری در تولید و پیامد منفی آن بر عرضه نفت

مقامات اوپک می‌گویند مطمئنا بزرگترین تولیدکنندگان اوپک در خاورمیانه، برای افزایش ظرفیت تولید، سرمایه‌گذاری می‌کنند اما رشد تولید در مناطق دیگر، کاهش پیدا کرده یا متوقف شده است و سرمایه‌گذاری در تولید، سال‌هاست که ضعیف شده است. هیثم الغیص، دبیرکل اوپک در هیوستون گفت: افزایش ظرفیت و عرضه، یک مسئولیت جهانی است که اوپک نمی‌تواند به تنهایی به دوش بکشد.

صنعت نفت به سرمایه‌گذاری زیادی نیاز دارد تا تولید را در سطح فعلی حفظ کند. اوپک ممکن است سهم خودش را انجام دهد اما معدودی از تولیدکنندگان، هیچ اقدامی انجام نمی‌دهند و شرکت‌های نفتی خصوصی در واکنش به پیامدهای متضادی که از سیاستگذاران درباره آینده صنعت نفت دریافت می‌کنند، دست از اقدام کشیده اند.

مقامات اوپک سال‌هاست که هشدار می‌دهند اگر دنیا می‌خواهد از افتادن در بحران کمبود انرژی اجتناب کند، سرمایه‌گذاری در نفت باید به میزان قابل توجهی افزایش پیدا کند.

دبیرکل اوپک گفت: مادامی که سرمایه‌گذاری افزایش پیدا نکند، متاسفانه برای امنیت و مقرون به صرفه بودن امنیت انرژی، مشکل خواهیم داشت.

بر اساس گزارش اویل پرایس، الغیص با مدیران ارشد صنعت شیل آمریکا درباره عرضه جهانی نفت و محدود شدن ظرفیت مازاد تولید، گفت و گو کرد. سهیل المزروعی، وزیر انرژی امارات متحده عربی ماه گذشته به تلویزیون بلومبرگ گفته بود من نسبت به عرضه، نگرانی ندارم. آنچه نگرانم می کند این است که آیا عرضه کافی در آینده خواهیم داشت.