متاورس چیست و کی قرار است در آن زندگی کنیم؟
متاورس پیوند جهان فیزیکی با زندگی دیجیتال، دنیای آواتارها و نسل بعدی اینترنت است. برای آشنایی با این دنیای هیجان‌انگیز و اجتناب‌ناپذیر با این مقاله همراه شوید.
بازی هوی رین (Heavy Rain) را به خاطر دارید؟ همان بازی بی‌نظیر کوانتیک دریم که در سال ۲۰۱۰ برای پلی استیشن ۳ عرضه شد و داستان مرموز پرونده قتل‌های زنجیره‌ای معروف به اُریگامی را به تصویر می‌کشید که در آن‌ها قاتل از آب باران برای غرق‌کردن قربانیان خود استفاده می‌کرد. یکی از چهار شخصیت اصلی این بازی، یک مأمور اف‌بی‌آی به نام نورمن جیدن بود که برای کمک به پلیس محلی در انجام تحقیقات این پرونده فرستاده شده بود.
اگر یادتان باشد، نورمن یک عینک دودی مخصوص داشت که قابلیت‌هایش بسیار بیشتر از جلوگیری از پرتو فرابنفش خورشید بود. این عینک که ARI (مخفف Added Reality Interface به معنی رابط واقعیت افزوده) نام داشت، به نورمن به طرز شگفت‌انگیزی در جست‌وجوی دقیق صحنه جنایت و تجزیه و تحلیل مدارک و شواهد کمک می‌کرد.
وقتی نورمن این عینک را به چشم می‌زد، می‌توانست ظاهر محیط کار خود را تغییر بدهد و به جای زل زدن به دیوارهای بی‌رنگ‌ورو و کسالت‌بار، خود را وسط جنگل یا حتی سیاره مریخ تصور کند. دنیایی که نورمن از پشت شیشه عینک واقعیت افزوده خود می‌دید، متاورس بود؛ نوعی واقعیت دیجیتال جایگزین که افراد در آن کار، بازی، تحصیل، خرید و معاشرت می‌کنند و دیگر نیازی به اتصال به اینترنت ندارند؛ چراکه همیشه در این دنیا «آنلاین» هستند.
اسم آن را هرچه می‌خواهید بگذارید؛ متاورس، دنیای آینه، ابر واقعیت مجازی، مجیک‌ورس یا اینترنت فضایی. اما یک چیز مسلم است: متاورس در راه است و قرار است در سبک زندگی بشر تحولی شگرف ایجاد کند.
متیو بال، سرمایه‌گذار و رئیس سابق استراتژی در آمازون استودیوز، متاورس را با هفت ویژگی توصیف کرده است: متاورس همیشه فعال و «روشن» است؛ به‌صورت زنده و در زمان واقعی تجربه می‌شود؛ می‌تواند میزبان هر اندازه مخاطب باشد؛ دارای اقتصادی کاملاً پویا و مختص به خود است؛ در سراسر پلتفرم‌ها و دنیاهای دیجیتال و فیزیکی گسترده شده است؛ امکان انتقال دارایی‌های دیجیتال در سراسر این پلتفرم‌ها وجود دارد؛ تجربیات و محتوای آن به‌وسیله کاربران و شرکت‌های بزرگ ایجاد می‌شود.
به عبارت دیگر، متاورس شبکه‌ای بسیار گسترده از محیط‌های مجازی همیشه فعال است که در آن افراد می‌توانند در قالب آواتار یا به کمک عینک‌های واقعیت افزوده با یکدیگر و اشیا دیجیتال اطراف خود تعامل داشته باشند؛ یعنی ترکیبی از واقعیت مجازی همه‌جانبه، بازی نقش‌آفرینی آنلاین چندنفره و وب‌گردی.
متاورس جانشین اینترنت امروزی است
متاورس Metaverse واژه‌ای ترکیبی متشکل از meta به معنی «فراتر» و universe به معنی «جهان» است و می‌توان آن را «فراتر از جهان» ترجمه کرد. این اصطلاح برای اولین بار در کتاب علمی‌تخیلی «سقوط برفی» (Snow Crash) نوشته نیل استفنسون در سال ۱۹۹۲ به کار برده شد.
این نویسنده آمریکایی از واژه متاورس برای توصیف نوعی دنیای مجازی استفاده کرده بود که در آن قهرمان داستان در قالب آواتار خود با دیگران معاشرت می‌کند، خرید می‌کند و حتی دشمنان دنیای واقعی خود را شکست می‌دهد. البته خود مفهوم دنیایی شبیه متاورس پیش از این کتاب، در سال ۱۹۸۴ و با رمان سایبرپانکی نیورومنسر (Neuromancer) نوشته ویلیام گیبسون به شهرت رسیده بود.
وقتی چراغ‌ها را روشن می‌کنیم یا در یخچال را باز می‌کنیم، می‌دانیم که این برق است که آن‌ها را به کار می‌اندازد؛ اما معمولاً به طرز کار آن فکر نمی‌کنیم. به همین ترتیب، هوش مصنوعی، حسگرها و ارتباطات بین ربات با دستگاه «جریان برقی» خواهند بود که متاورس را به کار می‌اندازند.
در آینده‌ای دور یا شاید نزدیک‌تر از آنچه تصور می‌کنیم، دنیای فیزیکی ما به حجم بی‌نهایت عظیمی از داده تبدیل می‌شود که می‌توان آن‌ها را با کامپیوتر پردازش کرد، روی‌شان کلیک کرد یا در میان آن‌ها قدم برداشت و مثل سرچ گوگل، جست‌وجو کرد. در این دنیا رابط‌ها و روش‌های جدیدی برای حرکت و ایجاد محتوا وجود خواهد داشت و ما واژه‌ها و حتی معماری جدیدی برای میزبانی از نسخه دیجیتال خود و دنیای دیجیتال اطرافمان ایجاد خواهیم کرد.
این همگرایی جدید بین دنیای دیجیتال و دنیای فیزیکی مبتنی بر اینترنت 5G و 6G، رایانش کوانتومی و پردازنده‌های گرافنی است و نگاه ما به این دنیا از درون لنزهای عینک‌های واقعیت مجازی‌مان خواهد بود. اگر هنوز تصور متاورس برایتان دشوار است، ویدئوی مفهومی زیر از شرکت ادوبی چشم‌انداز بسیار هیجان‌انگیزی از آینده زندگی بشر را در این دنیا به تصویر کشیده است:
متاورس که به توصیف بسیاری، جانشین اینترنت امروزی خواهد بود، نه به‌عنوان تنها یک مقصد واحد که تمام افراد قرار است روزی به آن وارد شوند، بلکه شبکه‌ای پیچیده و متشکل از میلیون‌ها مقصد، صدها نمایه و ده‌ها مرورگر است. به گفته پیم دو ویت، بنیان‌گذار و مدیر اجرایی پلتفرم اشتراک‌گذاری کلیپ بازی Medal:
اینترنت مجموعه وسیعی از پروتکل‌ها، فناوری‌ها، کابل‌ها و زبان‌ها، به‌علاوه دستگاه‌هایی برای دسترسی به آن و محتوا و تجربیات ارتباطی است. متاورس هم به همین شکل خواهد بود.
سه مفهوم اصلی متاورس
وقتی درباره متاورس صحبت می‌کنیم، مهم است با سه مفهوم اصلی آن نیز آشنا شویم: حضور (presence)، تعامل‌پذیری (interoperability) و استاندارسازی (standardization). «حضور» عبارت است از احساس بودن در فضای مجازی به‌طورواقعی و ملموس و در کنار افراد دیگر. نتایج چندین دهه تحقیق نشان داده است که کیفیت تعاملات آنلاین با ایجاد حس حضور واقعی در این فضا بهبود پیدا می‌کند. این حس حضور هم ازطریق تکنولوژی‌های واقعیت مجازی مانند نمایشگرهایی که روی سر قرار می‌گیرند، ایجاد می‌شود.
مفهوم مهم دوم که متاورس را از تجربه کنونی ما از اینترنت متفاوت می‌کند، «تعامل‌پذیری» است. تعامل‌پذیری به این معنا است که ما در متاورس می‌توانیم از مقصدی به مقصد دیگر سفر کنیم، درحالی‌که تمام دارایی‌های دیجیتال خود از جمله آواتار و آیتم‌های مجازی جمع‌آوری‌شده را به همراه داریم. مثلاً می‌توانید پوسته تفنگی را که در بازی کانتر استرایک خریده‌اید، در بازی فورتنایت استفاده کنید یا ازطریق فیسبوک به دوستانتان هدیه بدهید. یا مثلاً می‌توانید خودرویی را که در بازی راکت لیگ یا حتی وب‌سایت پورشه طراحی کرده‌اید، در بازی روبلاکس برانید.
مفهوم سوم «استاندارسازی» است که قابلیت تعامل‌پذیری بین پلتفرم‌ها و سرویس‌ها را در سراسر متاورس ممکن می‌کند. استانداردهایی که برای متاورس در نظر گرفته می‌شود، استفاده گسترده از آن را در سراسر دنیا امکان‌پذیر می‌کند. سازمان‌های بین‌المللی نظیر گروه تعامل‌پذیری متاورس باز این استانداردها را تعریف می‌کنند.
مزایای زندگی در متاورس
متاورس وضعیتی است که قرار است جانشین اینترنت کنونی شود و تمام محتوای آن را اما با محدودیت‌های دسترسی بسیار کمتری به کاربران عرضه کند. پلتفرم‌های آنلاین فعلی به کاربران اجازه می‌دهند در همان محدوده مختص هر سرویس تا حدودی آزادانه حرکت کنند؛ اما قابلیت تعامل‌پذیری بین پلتفرمی را محدود می‌کنند.
برای مثال، شما آزاد هستید هر چیزی را که دوست دارید در ماینکرفت بسازید؛ اما نمی‌توانید آنچه را که در ماینکرفت ساخته‌اید به بازی فورتنایت منتقل کنید. این در حالی است که متاورس به کاربران امکان می‌دهد محتوای دلخواه خود را در هر پلتفرمی تولید کرده و آن را آزادانه در سراسر این جهان دیجیتال توزیع کنند.
بر خلاف اینترنت فعلی، کاربران متاورس تغییرات ایجادشده به‌وسیله کاربران دیگر را در لحظه و زمان واقعی تجربه خواهند کرد. اگر کاربری هرگونه تغییری در متاورس ایجاد کند، آن تغییر دائمی بوده و بلافاصله برای همه قابل مشاهده است.
تداوم و قابلیت تعامل‌پذیری به کاربران امکان می‌دهد برخلاف اینترنت، هویت و تجربه‌های آنلاین خود را در سراسر متاورس حفظ کنند. به این معنی که در متاورس، کاربران دیگر نیازی به داشتن پروفایل جداگانه در توییتر، کاراکتری در فورتنایت و اکانت ردیت ندارند، بلکه می‌توانند در تمام این پلتفرم‌ها تنها خود واقعی‌شان باشند. این تداوم هویت، عاملی اساسی در شکل‌گیری نحوه خرید و مصرف محتوا به‌وسیله کاربران متاورس خواهد بود.
زومیت
