خروج از بن بست | رشد تولید با اجرای مالیات بر عایدی سرمایه

به گزارش تراز اقتصاد، مالیات بر عایدی سرمایه به‌عنوان یکی از مهمترین اجزای نظام مالیاتی شناخته می‌شود. اگرچه از معرفی مالیات بر عایدی سرمایه در جهان بیش از یک قرن می گذرد، اما سرعت گسترش خیره‌کننده این مالیات در ۵۰ سال اخیر نشان دهنده اهمیت و اثرگذاری بالای آن در اقتصاد یک کشور است.

بر اساس آمارهای موجود تا پایان سال 2020 بیش از ۱۸۷ کشور اقدام به اجرای این پایه مالیاتی کرده‌اند. از مهمترین دلایل اخذ مالیات بر عایدی سرمایه در کشورها میتوان به افزایش شفافیت مالی و کنترل سوداگری و سفته‌بازی در بخش‌های سرمایه پذیر از جمله مسکن، طلا و … اشاره کرد. هفته گذشته کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه در مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید که یک گام مهم برای اجرای این پایه مهم مالیاتی در ایران است. حسین صمصامی، سرپرست اسبق وزارت اقتصاد و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی معتقد است این مالیات از مهمترین قوانین لازم برای اصلاح ساختاری اقتصاد ایران است و باعث رشد سرمایه‌گذاری و تولید خواهد شد.

حسین صمصامی اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی در خصوص تصویب کلیات طرح مالیات بر عایدی سرمایه گفت: موضوع مهم قابل اشاره در این موضوع آن است که در شرایط نابسامان فعلی اقتصاد ایران و ضرورت بهینه‌کردن نسبی اوضاع اقتصاد در کوتاه مدت، تنها راه خروج کشور از وضعیت موجود برای کنترل و هدایت نقدینگی و رشد نقدینگی، غیرجذاب کردن بازارهای سفته بازی و دلالی است. به عبارت دیگر با غیر جذاب کردن این بازارها با ابزارها و سیاست های مختلفی مثل طرح مالیات بر عایدی سرمایه می توان به‌تدریج با افزایش ابزار کنترلی بازار به سمت اصلاح ساختار های کلان اقتصاد کشور حرکت کرد.

وی در ادامه توضیح داد: قانون مالیات بر عایدی سرمایه با حذف بازارهای دلالی فعالیت‌های تولیدی را رونق میدهد. در اصلاح گام‌به‌گام قوانین تجارت، تصویب این مالیات در کنار توجه به پیش‌نیازهای دیگر تولید، می‌تواند به افزایش سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی کمک کند.

حسین صمصامی با دفاع از تصمیم مجلس برای تصویب مالیات بر عایدی سرمایه گفت: تصویب این قانون توسط مجلس شورای اسلامی قابل تقدیر است. با توجه به فشار لابی‌های ذینفع در این بخش، تصویب مالیات بر عایدی سرمایه به‌عنوان یکی از پایه‌های اصلی نظامی مالیاتی یک قدم بزرگ و رو‌ به جلو برای بازگشت اقتصاد کشور به ریل توسعه و پیشرفت است و یک از مهمترین موانع سرمایهگذاری مولد را رفع کرده است. بنابراین می توان گفت مجلس در این زمینه خوب عمل کرده است، چرا که اجرای مالیات بر عایدی سرمایه در کوتاه مدت می تواند راه خروج اقتصاد ایران از بن‌بست موجود را فراهم می کند، ضمن اینکه حتماً می تواند کمک شایان توجهی به رونق و جهش گرفتن تولید کشور کند.

سرپرست اسبق وزارت اقتصاد در پاسخ به این سوال که آیا با تصویب قانون مالیات بر عایدی سرمایه مشکلات بخش تولید کشور به شکل چشمگیری کم می‌شود گفت: تولید یک پکیج است، لذا رشد و جهش تولید نیازمند به کار گرفتن همه اجزای پکیج است، اما یکی از مواردی که در رونق و جهش تولید می‌تواند بسیار موثر باشد، حذف هر گونه جذابیت از فعالیت‌های غیرمولد است. به‌عنوان مثال اگر فردی ۱۰ میلیارد تومان پول داشته باشد، هنگامی که تولید سود آور نیست، و بازار دلالی جذاب است و سود بالایی دارد، تمایلی به سرمایه‌گذاری در تولید پیدا نمی‌کند، اما اگر مالیات بر عایدی سرمایه به درستی اجرا شود به دلیل پرداخت مالیات و کاهش بازدهی در بازارهای سوداگری، سرمایه‌ها به سمت تولید و فعالیت‌های اقتصادی مولد و بخش واقعی اقتصاد سوق پیدا می‌کند.

وی در ادامه تصریح کرد: اما اگر مالیات بر عایدی سرمایه اجرا نشود بر فرض مثال، فرد اوایل سال دلار را ۱۴ هزار تومان می خرد و در انتهای سال، ۲۴ هزار تومان می‌فروشد؛ یعنی بدون تولید ارزش افزوده‌ای و بدون نیاز به مجوز، بدون نیاز به پاسخگویی به نهاد‌های نظارتی و بدون پرداخت مالیات، سود زیادی کسب کرده است. در چنین شرایطی افراد تمایلی به وارد کردن سرمایه‌های خود در تولید نخواهند داشت به توسعه بازارهای سوداگری و دلالی منجر خواهد شد. مالیات بر عایدی سرمایه می تواند مانع شکل‌گیری سودهای غیرمولد شود. اگر این اتفاق بیفتد نقدینگی راهی تولید می‌شود؛ اما این موضوع برای رونق و جهش تولید کافی نیست. دولت آینده باید شرایط و فضای کسب و کار را تسهیل کند، قوانین محدود کننده‌ در اخذ مجوزها از بین ببرد، واردات کنترل و سامان دهی شود تا با قرار گرفتن همه اجزای این پکیج، سیاستگذاری‌های لازم و اثرگذار برای افزایش کارآمدی سرمایه و رونق بخش تولید صورت بگیرد.