جولان دلال ها | تاوانِ سود دلالان گندم را مصرف کننده می‌دهد
دلالان و سلف خران با سوء استفاده از چالش‌های اقتصادی کشاورزان که در نتیجه کاهش تولید در پی تشدید خشکسالی ایجاد شده نسبت به خرید گندم بالاتر از نرخ خرید تضمینی اقدام می‌کنند.
به گزارش تراز اقتصاد، در واقع حضور دلالان نام آشنا با گوشت و جان اقتصاد کشور عجین شده و به نظر می‌رسد ابر و باد و مه خورشید و فلک البته به همراه برخی سوء مدیریت‌ها دست به دست هم می‌دهند تا این دارندگان ثروت‌های باد آورده بتوانند از گره های کور اقتصاد سفره خود را رنگین‌تر کنند.
موضوعی که در بحث گندم نیز شاهد آن هستیم و به‌رغم اصلاح نرخ خرید تضمینی گندم به ۵ هزار تومان از سوی دولت اما واسطه گران با آگاهی از رشد قیمت نهاده‌های خوراک دام که در نتیجه سوء مدیریت و اهمال کاری برخی از مدیران دولتی با رشد قابل ملاحظه‌ای همراه شده نسبت به خرید گندم با قیمت ۵۸۰۰ تومانی از کشاورزانی اقدام می‌کنند که خشکسالی و کاهش تولید به چالش‌های مالی آنها دامن زده و محصولی که به عنوان قوت لایموت مردم دولت تمام تلاش خود را بکار گرفته تا بازار آن را به ثبات برساند برای خوراک به دامداران عرضه می‌کنند.
در این رابطه فارغ از آنکه دلال پروری نشات گرفته از اقتصاد بیمار و دولتی است اما آنچه حائز اهمیت است سورچرانی است که این افراد از قرار دادن قطعات دومینوی زنجیره تولید به دست می‌آورند که نخستین قطعه آن مربوط به سوء مدیریت و عدم توجه برخی از مسئولان به عواقب ناشی از تصمیماتی است که به کل این دومینو قابل تسری است.
حضور دلالان اتفاق تازه‌ای نیست
عطاءا… هاشمی رئیس بنیاد ملی گندمکاران ایران در رابطه با خرید گندم بالاتر از نرخ تضمینی می‌گوید: حضور دلالان، واسطه‌ها و سلف‌خران اتفاق تازه‌ای در مزارع کشاورزان نیست و اصلی‌ترین دلیل حضور آنها مشکل اقتصادی کشاورزان است، در واقع دلالان از این مشکل سوء استفاده کرده و با پیشنهاد قیمت وسوسه انگیز و پرداخت نقد به سراغ کشاورزان می‌روند. وی ادامه داد: در حال حاضر گندمکاران در شرایط بد اقتصادی هستند، این موضوع زمینه حضور فعال دلالان را در مزارع گندم فراهم کرده است، ضمن اینکه آنها قیمت بالاتری نسبت به نرخ خرید تضمینی پیشنهاد می‌دهند.
وی با عنوان اینکه دلالان قیمت ۵ هزار و ۷۰۰ تا ۵ هزار و ۸۰۰ تومان را برای هر کیلوگرم گندم پیشنهاد می‌دهند در حالی که نرخ خرید تضمینی ۵ هزار تومان است، گفت: عمدتا گندم‌های خریداری شده به کارخانه‌های خوراک دام فروخته می‌شود، چراکه قیمت غلات مورد استفاده شده در تهیه خوراک دامی بالاتر از قیمت گندم است. وی با عنوان اینکه پیش بینی می‌شود بیش از ۲ میلیون تن گندم از سوی دلالان خریداری شود، گفت: هم اکنون ارزان‌ترین نهاده دامی که در تولید خوراک دام در کارخانه‌ها استفاده می‌شود جو است که قیمت هر کیلوگرم آن بین ۶ تا ۶ هزار و ۵۰۰ توان است، بنابراین تهیه خوراک دام با گندم برای آنها ارزان‌تر تمام می‌شود.
هاشمی معقتد است؛ هر چند دلالان گندم را بالاتر از نرخ خرید تضمینی از کشاورزان تحویل می‌گیرند اما با توجه به فاصله قیمت گندم با نهاده‌دامی، سود بی‌زحمت و یک‌شبه آنها فراهم است. وی صنایع تبدیلی را از دیگر مشتریان دلالان گندم دانست و افزود: احتمالا بخشی از گندم سالجاری توسط دلالان به طمع سود بیشتر برای فروش در سال آینده انبار شود.
تغییر مسیر گندم به سمت خوراک دام
همچنین محمدجواد تشکری معاون سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان شمالی با عنوان اینکه احتمالا خرید گندم از سوی دلالان باعث کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی گندم تحویلی به دولت را فراهم می‌آورد، گفت: امسال کاهش بارندگی و خشکسالی شدید موجب کاهش تولید گندم و علوفه شد و طبق برآورد در سال زراعی جاری حدود ۱۸۲ هزار تن گندم از سطح کشتزارهای استان برداشت می‌شود که نسبت به مدت مشابه با کاهش ۲۰ تا ۳۰ درصدی در تولید مواجه شدیم.
وی افزود: افزایش قیمت نهاده های کشاورزی به دلیل خشکسالی باعث شد تا دامداران بخشی از گندم را به عنوان علوفه زمستانی دامشان خریداری می کنند و دست ما از خرید دولتی برای تامین نیاز استانی تا حد زیادی کوتاه می‌شود.
وی دلیل اصلی جولان دلالان در بازار خرید گندم را با وجود استقرار ۲۶ مرکز خرید تضمینی دولتی ناشی از اختلاف قیمت خرید دولتی با آزاد اعلام کرد و اظهار داشت: کشاورزان پارسال ۲۶۰ هزار تن گندم تولید و ۱۳۱ هزار تن نیز تحویل سیلوها دادند که پیش بینی می‌شود که در سال زراعی جاری این میزان به حدود ۹۰ هزار تن برسد که در صورت تحقق نسبت به سال قبل حدود ۵۰ درصد کاهش خرید رخ می‌دهد.
تشکری قیمت علوفه دامی کاه را بیش از ۵۰ هزار ریال دانست و افزود: در سال زراعی جاری علاوه بر کاهش تولید گندم، جو، کاه و کلش کمتری نیز تولید شد که هم اکنون برخی از کشاورزان خود دامدار، نگران تامین علوفه دامی زمستانی هستند و گندمشان را به عنوان علوفه دامی استفاده می‌کنند.
معاون سازمان جهاد کشاورزی استان خراسان شمالی منحرف شدن گندم به سمت خوراک دام را یک مشکل دانست و افزود: از کشاورزان می خواهیم که گندم مازاد بر نیاز خود را تحویل مراکز دولتی دهند، چرا که در صورت مشاهده در سال آینده از کمک‌های دولتی از جمله تامین کود و سایر موارد محروم خواهند شد.
تشکری با بیان اینکه قبل از شروع برداشت گندم واسطه‌ها و دلالان این استان شناسایی شده‌اند، گفت: بیش از ۱۰۰ نفر از واسطه و دلالان عمده گندم در سطح استان شناسایی شدند و اسامی آنان را به دستگاه‌های نظارتی نیز اعلام شد و عملکردشان نیز در این مدت رصد می شود و در صورت مشاهده خرید گندم با آنها برخورد خواهد شد. وی گفت: تمامی اقدامات لازم و همکاری با دستگاه‌های نظارتی در این خصوص انجام شد و درخواست ما از دلالان این است که نسبت به خرید گندم آزاد اقدام نکنند در غیر این صورت با آنان برخورد خواهد شد.
