افزایش ۱۰۰ درصدی قیمتها | رئیس‌جمهور از کدام کنترل بازار سخن می‌گوید؟!
چندی پیش رئیس‌جمهوری از موفقیت دولت در بخش تنظیم بازار سخن گفت و مدعی شد که هفتگی و منظم در دولت وضعیت ۱۰۰ قلم کالای اساسی در بازار رصد و کنترل می‌شود.
به گزارش تراز اقتصاد، در فضایل و فواید رفتن ماه رمضان و انجام فریضه روزه‌داری سخن گفتن زیره به کرمان بردن است چرا که امروز کمتر کسی است که از ارزش‌های خویشتن‌داری در مقابل وسوسه خوردن و تسلیم نفسانیات شدن اطلاع نداشته باشد؛ اما سال‌هاست در آستانه همین ماه میهمانی خدا جمعی از خدا بی‌خبران که تسلیم وسوسه سودجویی از گرایش مردم روزه دار به خوراکی‌های خاص سفره سحر و افطار هستند می‌شوند خواب‌ها می‌بییند برای کسب مال و منال از جیب روزه‌داران در واقع با وجود اینکه رمضان فرصتی برای استغفار و راز و نیاز با خدا است، اما ذهن و فکر مردم ناگزیر باید درگیر افزایش نفس گیر هزینه خانوارها در این ماه تا حدی شده که مانع آرامش ذهن میهمانان این سفره مبارک و الهی است.
و پیرو همین اتفاق است که چه بسا برخی خانوارها که در درازای هر سال برخی اقلام خاص این ماه مانند خرما را در برنامه غذایی‌شان نداشته باشند، اما در ماه رمضان رویه تغییر می‌دهند و به دلیل اینکه خرما انرژی زیاد دارد و ضعف و احساس گرسنگی را تا حد زیادی کاهش می‌دهد، مصرف آن افزایش می‌یابد؛ و شاید نگاهی به گزارش مرکز آمار ایران که قیمت کالاهای اساسی را طبق آخرین آمار نسبت به مدت مشابه سال ۹۸ با افزایش ۱۰۰ درصدی مخابره کرده گویای افزایش شدید هزینه‌های ماه رمضان برای مردم روزه دار ایران است؛ اما میزان افزایش نرخ سفره ماه رمضان امسال با سال گذشته چقدر تفاوت دارد؟
افزایش ۱۰۰ درصدی قیمت اقلام خوراکی نسبت به رمضان قبل
خرما یکی از اقلام پر مصرف است که قیمت این کالا از کیلویی ۳۵ هزار تومان تا ۹۰ هزار تومان است. البته خرماهایی که اغلب به دست خانوارها می‌رسد در بازه قیمتی ۳۸ تا ۴۸ هزار تومان قرار دارند. از آنجا که به طور متوسط هر فرد روزانه ۵۰ گرم پنیر مصرف می‌کند و اگر یک خانوار چهار نفره در نظر گرفته شود، در پایان ماه رمضان ۶ کیلو پنیر مصرف کرده است. قیمت هر بسته پنیر بسته‌بندی حدود ۱۵ تا ۱۷ هزارتومان است که اگر کف قیمت را در نظر بگیریم، در پایان ماه ۲۲۵ هزار تومان برای پنیر پرداخت شده‌است. نان هم به صورت نامحسوسی اواخر سال گذشته افزایش قیمت داشت و نانوایی‌های سنگکی و بربری از پخت نان ساده خودداری می‌کنند و نان خود را با یک روکنجد با قیمت یک هزارتومان بالاتر از قیمت مصوب به فروش می‌رسانند.
قیمت مصوب نان سنگک ساده ۱۸۰۰ تومان و بربری ساده ۱۵۰۰ تومان است. همچنین نان تافتون ۸۵۰ و لواش با نرخ ۳۰۰ تومان فروخته می‌شود. البته ارقام مذکور در پایین‌ترین سطح در نظر گرفته‌شده است. یک خانواده چهار نفره حداقل روزانه یک نان سنگک مصرف دارند که رقم این کالا در یک ماه ۵۴ هزار تومان می‌شود. هر کیلو سبزی خوردن در بازار ۲۵ تا ۳۰ هزار تومان است و اگر روزانه خانوار ۲۰۰ گرم مصرف سبزی داشته‌باشد باید روزانه مبلغی حدود ۱۰ هزار تومان کنار بگذارد. زولبیا و بامیه هم قرار است با قیمت مصوب ۴۸ هزار تومان به دست مردم برسد.
هر کیلوگرم حلیم ساده ۴۱ هزار تومان و با مخلفات (شامل دارچین، کنجد، روغن حیوانی، نارگیل و …) ۴۵ هزارتومان، آش‌رشته ساده ۴۰ هزارتومان و با مخلفات ۴۳ هزارتومان، آش شله‌قلمکار ساده ۴۱ هزارتومان و با مخلفات ۴۵ هزارتومان، عرضه شود. در استان تهران همچنین هر پرس آش و حلیم نیز به قیمت ۲۰ هزار تومان عرضه خواهدشد. به بیان بهتر برای یک خانواده چهار نفره که قصد داشته باشند یک روز را به خرید حلیم یا آش اختصاص دهند، باید ۸۰ هزار تومان در هر روز بپردازند. چای هم که عنصر جدانشدنی از سفره افطار ما ایرانیان است؛ و از آنجا که قیمت هر کیلو چای حدود ۱۰۰ هزار تومان است و به طور متوسط ماهانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ گرم مصرف می‌شود، خود حدیث مفصل بخوانید از این مجمل!
رئیس‌جمهوری و معاونش از کدام رصد و کنترل سخن می‌گویند؟!
رضا کاشانی کارشناس بازار در خصوص وضعیت قیمت اقلام غذایی محبوب و پرمصرف در سفره‌های افطار و سحری ایرانیان می‌گوید: چندی پیش رئیس‌جمهوری از موفقیت دولت در بخش تنظیم بازار سخن گفت و مدعی شد که هفتگی و منظم در دولت وضعیت ۱۰۰ قلم کالای اساسی در بازار رصد و کنترل می‌شود. از سوی دیگر جهانگیری معاون اول رئیس جمهوری نیز در جلسه کارگروه تنظیم بازار و تامین کالاهای اساسی ماه رمضان با تاکید بر اهمیت تامین کالاهای اساسی مورد نیاز مردم در ماه رمضان، اعلام کرد باید همه دستگاه‌های دولتی و نظارتی و نیز تولیدکنندگان تلاش کنند تا کمبودی در زمینه تامین کالاهای اساسی در کشور به وجود نیاید. این در حالی است که وقتی به قیمت کالاهای اساسی نظیر شکر، روغن، خرما، مرغ و تخم‌مرغ، برنج و گوشت قرمز نگاهی انداخته می‌شود، گویاست که در بازار چه وضعیتی برای مردم عمدتا کم درآمد و حتی فقیر کشور حاکم است.
حذف شام با اکتفای به افطاری
وی با بیان اینکه ادعای وفور مواد غذایی در حالی که قدرت خرید یک خانوار ایرانی بسیار پایین آمده است به مانند یک شوخی است اظهار می‌کند: تاسف بار اینکه بر اساس اطلاعات مشهود برای خیلی از مردم، برخی خانوارها پس از افطار تا سحر، وعده غذایی هم ندارند و معمولا یک وعده را در سحر میل می‌کنند. کاشانی با بیان اینکه یکی از غذاهایی که در این ماه زیاد پخت می‌شود انواع خورشت است، اظهار می‌کند: این در حالی است که قیمت گوشت خورشتی گوسفندی اکنون کیلویی ۱۶۰ هزار تومان، ران گوسفندی ۱۸۵ هزار تومان، ماهیچه ۲۱۰ هزار تومان و شقه کیلویی ۱۳۸ هزار تومان است و چه بسیار خانوارها به دلیل بنیه مالی ضعیف توان خرید این اقلام را ندارند.
مردم در خوشبینانه‌ترین حالت گوشت گوساله می‌خورند
وی با این محاسبه که به طور میانگین اگر هر فرد در ماه رمضان ماهانه فقط یک کیلو گوشت مصرف کند برای یک خانوار ۴ نفره حداقل باید ۷۰۰ هزار تومان در نظر گرفت، تصریح می‌کند: با توجه به این شرایط و با فرض دریافت اضافه حقوق مصوب سال ۱۴۰۰ در آخرین روز فروردین ۱۴۰۰ باز هم این امکان فراهم نیست که یک چهارم یا یک پنجم کل دریافتی یک حقوق بگیر به گوشت اختصاص یابد! شاید هم به همین دلیل هم باشد که با افزایش قیمت گوشت گوسفند در بازار، برخی خانوارها از گوشت گوساله استفاده می‌کنند.
وی با استناد به اینکه قیمت روز ران گوساله کیلویی ۱۶۰ هزارتومان، شقه ۱۰۵ هزار تومان، ماهیچه ۱۴۰ هزار تومان و چرخ کرده مخلوط ۱۱۰ هزار تومان در بازار به فروش می‌رسد چنین نتیجه‌گیری می‌کند که یک خانوار چهار نفره در ایران برای مصرف گوشت گوساله نیز باید هزینه‌ای بر پایه ۵۰۰ هزار تومان را در نظر گرفت.
این کارشناس بازار با بیان اینکه در سال گذشته هر سفره افطار برای خانوار ۴ نفره حدود ۳۴ هزار تومان هزینه داشت و اقلامی مانندآش و حلیم به ترتیب با قیمت‌های ۲۰ و ۲۵ هزار تومان عرضه می‌شدند که افزایش ۹۰ تا ۱۰۰ درصدی را نسبت به سال گذشته تجربه کرده‌اند، از اینکه قیمت هر کیلو خرما (به عنوان یکی از محصولات محبوب و خاص سفره روزه‌داران) از ۲۴ هزار تومان به ۴۲ هزار تومان رسیده است، ابراز تاسف شدید کرد.
افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی اقلام خوراکی نسبت به سال گذشته
وی با اشاره به قیمت‌های سال گذشته در همین موسم در مورد برخی اقلام مانند هر کیلوگرم گوشت گوسفندی با استخوان که ۶۸ هزار و ۸۰۰ تومان بود یا گوشت گاو و گوساله بی‌استخوان با ۶۹ هزار تومان، گوشت مرغ ۱۲ هزار تومان، هر شانه حدود دو کیلوگرمی تخم‌مرغ ۲۱ هزار و ۵۰۰ تومان، شیر پاستوریزه یک لیتری ۴۹۰۰ تومان، پنیر پاستوریزه ۴۵۰ گرمی ۸۸۰۰ تومان و هر کیلو برنج داخلی درجه یک ۱۵ هزار و ۷۰۰ تومان نتیجه‌گیری کرد: با این حساب حال هر وعده سفره افطار با توجه به افزایش قیمت کالاهای اساسی حداقل ۹۰ هزار تومان تمام می‌شود که این موضوع نشان از حداقل افزایش بیش از ۱۰۰ درصدی نسبت به سال گذشته است.
کاشانی با بیان اینکه به طور معمول هر خانواده چهارنفره به طور متوسط در ماه رمضان چهار کیلوگرم گوشت گوسفندی یا گاو، ۵ کیلوگرم گوشت مرغ، ۳ کیلوگرم زولبیا و بامیه، ۳ کیلوگرم حلیم یا ۳ کیلوگرم آش، ۱۰ کیلوگرم برنج، ۴ لیتر شیر، ۴ بسته پنیر، ۴ بسته خرما، یک بسته چای،۲ بسته شکر، ۳۰ عدد نان بربری، ۳۰ عدد نان سنگک و ۲ لیتر روغن مصرف می‌کنند؛ می‌افزاید: بنابراین اگر افزایش قیمتی در هیچ‌یک از کالای مذکور رخ ندهد، با یک حساب سرانگشتی می‌توان فهمید رمضان امسال برای هر خانواده ایرانی بیش از ۳ و حتی ۴ میلیون تومان آب می‌خورد.
خرید مرغ ۱۰۰ درصد گران‌تر در صف‌های نوروزی ۱۴۰۰
وی با اشاره به مرغ به عنوان یکی از اقلام پرمصرف در بین خانوارهای ایرانی به ویژه در ماه رمضان اظهار می‌کند: این کالا از فروردین ۹۹ تاکنون که واپسین روزهای فروردین ۱۴۰۰ را می‌گذرانیم بیش از ۱۰۰ درصد افزایش قیمت داشته است. چرا که در فروردین سال گذشته قیمت هر کیلو مرغ ۱۱ هزار تومان بود و یک مرغ کامل ۲ کیلویی با هزینه خردکردن و بسته‌بندی ۲۳ هزار تومان تمام می‌شد؛ اما با وجود ادعای پرداخت ارز ترجیحی برای واردات نهادههای دام مرغ به نرخ ۲۴ هزار و ۹۰۰ تومان رسید و در نوروز و ساعت نزدیک به تحویل سال جدید هم مردم در صف خرید مرغ بودند! همچنین برنج ایرانی که در بهمن سال ۹۸ با قیمت ۲۳ هزار تومان به دست مردم می‌رسید، اکنون با قیمت ۳۹ هزار تومان عرضه می‌شود. برنج هندی نیز در زمان مذکور ۱۱ هزار تومان بود که اکنون با قیمت ۳۰ هزار تومان فروخته می‌شود.
با اینکه انتظار می‌رفت بازار در ایام منتهی به نوروز و فروردین ماه ۱۴۰۰ تنظیم شود، این اتفاق نیفتاد و بسیاری از مردم برای تهیه اقلام اساسی ساعت‌ها مجبور به ایستادن در صف بودند. حالا این انتظار وجود دارد که بازار در ماه رمضان تنظیم شود و اقلام اساسی و مورد مصرف در این ایام با نرخ متعادل فروخته شود. نان، پنیر، چای، شکر، خرما و سبزی اقلام اساسی ماه رمضان هستند و برخی اقلام دیگر مانند زولبیا و بامیه، حلیم و آش نیز در برخی ایام مورد مصرف قرار می‌گیرد. با این وجود باید دید چرا این چرخه گرانی به ویژه در روزهای منتهی به ماه رمضان اوج می‌گیرد و هیئت‌دولت برخلاف همه جای دنیا که محال است برای مدیریت اقلام غذایی در یک ماه خاص دور هم جلسه بگذارند در روالی طبیعی کالاهای اساسی مردم به دستشان می‌رسد. شاید این هم از آن جمله عادت‌هاست که وقتی هیئت دولت در زیر باران همچون موش آب کشیده خیس می‌شوند و محل را ترک نمی‌کنند، نشان دادن حس مسئولیت در اعلام انواع وعده‌ها و بسته‌های معیشتی است.
