تحریم‌شکنی ایران با احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس/ تهدیدِ تحریم نفتی چگونه به فرصت تبدیل شد؟

به گزارش خبرنگار تراز اقتصاد، سیداحسان حسینی در برنامه تلویزیونی «عیار» در شبکه افق با موضوع «نفت ملی بر سر سفره‌های ملت» با اشاره به راهکارهای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی گفت: هدف‌گیری تحریم‌ها بر نقاط ضعف اقتصاد کشور تنظیم شده است. یعنی آمریکا بررسی می‌کند که مثلا در حوزه نفت و انرژی نقطه ضعف ایران چیست و در‌می‌یابد که یکی از این نقاط ضعف مربوط به خام‌فروشی نفت است.

وی در ادامه اظهار داشت: بعد از شناسایی این نقطه ضعف آمریکا دقیقا متناسب با آن تحریم نفتی را اعمال می‌کند و دقیقا روی نقطه ضعف ما در حوزه نفت و انرژی که خام‌فروشی نفت است دست می‌گذارد و ما را تحریم می‌کند تا به اقتصاد کشور و معیشت مردم آسیب برساند.

حسینی همچنین تاکید کرد: به بیان دیگر ما به ازای هر تحریمِ آمریکا، یک نقطه ضعف در اقتصاد کشور وجود دارد و ما اگر می‌خواهیم تحریم نفتی را بی‌اثر کنیم و سلاح تحریمی آمریکا را از کارکرد بیندازیم، باید فکری به حال برطرف کردن این نقطه ضعف کنیم.

این کارشناس نفت و انرژی گفت: راهکار ایران برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی این است که تا می‌تواند از خام‌فروشی نفت فاصله گرفته و به سمت احداث پالایشگاه و پتروپالایشگاه و تولید و صادرات فرآورده‌های نفتی حرکت کند تا بدین صورت با حل نقطه ضعف ناشی از خام‌فروشی اساسا تحریم‌های اعمال شده بر فروش نفت ایران را از کارکرد بیندازد.

*در تحریم‌ها صادرات نفت به صفر نرسید ولی صادرات فرآورده‌های نفتی در اوج بود

وی با اشاره به تحریم‌گریزی صادرات فرآورده‌های نفتی گفت: به طور کلی در شرایط تحریمی صادرات فرآورده‌های نفتی که ارزش افزوده بالاتری دارند بسیار راحت‌تر از خام‌فروشی نفت است و آمریکا هر کاری هم کند نمی‌تواند در مسیر صادرات فرآورده‌های نفتی ایران خلل وارد کند چون ابزارهای شناسایی و رهگیری آمریکا در این حوزه از کارکرد افتاده‌اند.

حسینی اظهار داشت: دلیل اینکه تحریم‌های نفتی بر صادرات فرآورده‌های نفتی ایران بی‌اثر است، ولی نفت ما را می‌تواند تحریم کند به تفاوت بازار فرآورده‌های نفتی و بازار نفت برمی‌گردد. در بازار فرآورده‌های نفتی ما محموله‌های خود را در یک شبکه مویرگی به فروش می‌رسانیم که قابل شناسایی نیستند.

این کارشناس نفت و انرژی گفت: در سال گذشته وزارت نفت افتخار می‌کرد با وجود تحریم‌های آمریکا اجازه نداده است که صادرات نفت به صفر برسد ولی در همان برهه زمانی صادرات فرآورده‌های نفتی ما در اوج خودش بوده است. مقایسه عملکرد وزارت نفت در فروش نفت و فرآورده در سال گذشته به خوبی گویای این است که فرآورده‌های نفتی برخلاف نفت خام قابل تحریم نیستند.

وی تاکید کرد: در سال گذشته با وجود اینکه تمرکز همه مسئولین دولتی بر فروش نفت بوده است و همه تحولات رسانه‌ای پیرامون این موضوع تعریف شده است کل فروش نفت ایران حدود 4 میلیارد دلار بوده است که این آمار از اظهارات آقای جهانگیری محاسبه شده است.

حسینی افزود: اما در همان سال طبق آمار گمرک میزان صادرات بنزین مازاد کشور تنها 3 میلیارد دلار بوده است یعنی تقریبا معادل درآمدهای نفتی ما از صادرات بنزین درآمدزایی کردیم ولی کسی به فروش قابل توجه بنزین در اوج تحریم‌های نفتی و بی‌اثر کردن تحریم‌ها با صادرات بنزین توجهی نکرده است.

تصویر 1

*درآمدزایی یک میلیارد دلاری بنزین در یک روز و 4 میلیارد دلاری نفت در یک سال

این کارشناس نفت و انرژی گفت: توجه داشته باشید که بنزین تنها یکی از 5 فرآورده اصلی تولیدی از پالایشگاه‌ها است و تازه همین فرآورده هم حدود 70-80 درصد آن در داخل کشور مصرف می‌شود و تنها 20-30 درصد از کل بنزین تولیدی که مازاد باقی مانده بود را ما به راحتی صادر کردیم و تقریبا معادل درآمد نفتی درآمدزایی ایجاد کردیم.

وی افزود: درباره تحریم‌گریز بودن صادرات فرآورده‌های نفتی یک آمار دیگر هم موجود است. در سال گذشته تنها در یک روز از معاملات بورس انرژی ما توانستیم به میزان یک میلیارد دلار بنزین صادر کنیم درحالیکه کل صادرات نفت خام ایران در یک سال 4 میلیارد دلار بود. یعنی شما مقایسه کنید در یک روز یک میلیارد دلار بنزین فروختیم و در یک سال فقط 4 میلیارد دلار نفت. می‌بینید که اعداد و ارقام به روشنی بیان می‌کند که فرآورده‌های نفتی تحریم‌گریز هستند.

حسینی با اشاره به ضرورت رهایی از خام‌فروشی نفت خاطرنشان کرد: اگر وزارت نفت به جای اینکه سالیان طولانی بر خام‌فروشی نفت تمرکز کند برای احداث پالایشگاه‌ها و پتروپالایشگاه‌ها برنامه‌ریزی می‌کرد الان ما می‌توانستیم مقدار بیشتری فرآورده‌های نفتی را صادر کنیم و درآمدزایی خود را افزایش داده و تحریم را بی‌اثر کنیم.

*صادرات بنزین ایران می‌تواند به 6 میلیارد دلار افزایش یابد

این کارشناس نفت و انرژی گفت: ضمنا درآمد 3 میلیارد دلاری ایران از صادرات بنزین در بازار متلاطم نفت به دست آمده است. یعنی در سال گذشته دلیل شیوع کرونا بازار نفت بهم ریخت و ما در برهه‌های زمانی شاهد بودیم که به صورت غیرطبیعی قیمت صادراتی بنزین از قیمت نفت هم پایین‌تر آمده بود. اگر این تلاطمات بازار نفت وجود نداشت و بازار ثبات داشت درآمد صادرات بنزین ما می‌توانست تا دو برابر این مقدار نیز افزایش یابد.

وی گفت: تازه بنزین فقط یکی از 5 فرآورده اصلی پالایشگاه‌هاست که معادل خام‌فروشی نفت برای ما درآمدزایی به همراه داشته است. اگر ما ارزش صادرات مابقی فرآورده‌های را هم حساب کنیم این رقم بیشتر خواهد شد، زیرا بازار فرآورده‌های نفتی دیگر از جمله بازار گازوئیل ایران نسبت به بازار بنزین وضع بهتری دارد.

* احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس تهدیدِ تحریم نفتی را به فرصتی برای ایران تبدیل کرد

حسینی با اشاره تجربه ایران در بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی گفت: ممکن است این سوال پیش بیاید که هر چند صادرات فرآورده نسبت به خام‌فروشی بهتر است اما آیا تاکنون ایران تجربه موفقی در بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی با ساخت پالایشگاه داشته است؟ جواب این پرسش مثبت است. بله تجربه احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس یکی از اقدامات ایران برای بی‌اثر کردن تحریم‌های نفتی بود.

این کارشناس نفت و انرژی گفت: احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس از سه جهت تهدیدِ تحریم نفتی را به فرصتی برای ایران تبدیل کرد. اگر این پالایشگاه را احداث نمی‌کردیم روزانه 400 هزار بشکه میعانات گازی روی دست‌مان می‌ماند، زیرا به دلیل تحریم‌های نفتی امکان صادرات میعانات به صورت خام وجود نداشت و از طرفی خریدار عمده میعانات گازی ایران، کره‌جنوبی است که به راحتی از تحریم‌های آمریکا پیروی میکرد.

وی گفت: ولی با احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس برای این 400 هزار بشکه میعانات گازی در روز چاره‌اندیشی شد و با مصرف این مقدار در پالایشگاه ما توانستیم فرآورده‌های نفتی تولید کرده و آنها را صادر کنیم و درآمدزایی کلانی را برای کشور به ارمغان بیاوریم. یعنی حرکت از خام‌فروشی میعانات گازی به سمت احداث پالایشگاه باعث شد در شرایط تحریمی به راحتی فرآورده صادر شده و تحریم بی‌اثر شود.

تصویر 2

*درآمد 3 میلیارد دلاری بنزین را مدیون احداث پالایشگاه ستاره خلیج فارس هستیم

حسینی گفت: بنده اشاره کردم که سال گذشته 3 میلیارد دلار از طریق صادرات بنزین درآمدزایی داشتیم، جالب است بدانید که تمامی این درآمد صادرات بنزین را مدیون احداث این پالایشگاه هستیم. تولید بنزین پالایشگاه ستاره خلیج فارس روزانه 40 میلیون لیتر است. اگر شما این میزان تولید را در تعداد روزهای سال 365 ضرب کنید. سپس عدد به دست امده را در میانگین قیمت بنزین در سال گذشته یعنی 290 دلار بر تن ضرب می‌کنید درمی‌یابید که ارزش تولیدات بنزین این پالایشگاه 3 میلیارد دلار بوده است.

این کارشناس نفت و انرژی گفت: یعنی احداث این پالایشگاه باعث شده که ظرفیت مازاد بنزین ایجاد شود که بتوانیم آن را صادر کرده و درآمدزایی کنیم. اگر این پالایشگاه احداث نمیشد درآمد 3 میلیارد دلاری صادرات بنزین هم وجود نداشت. پس با احداث این پالایشگاه ما تهدید ناشی از تحریم‌های نفتی در فروش میعانات گازی را به فرصت صادرات فرآورده‌های نفتی و درآمدزایی 3 میلیارد دلاری تبدیل کردیم.

وی در پایان خاطرنشان کرد: از جمله دیگر خدمات احداث این پالایشگاه نیز می‌توان به تامین سوخت موردنیاز بخش حمل و نقل کشور و تامین گاز مصرفی مردم از طریق جلوگیری از انبارش میعانات گازی و بستن چاه‌های گاز کشور اشاره کرد.

انتهای پیام/